Historia PTWK

Polskie Towarzystwo Wzrostu Kryształów, w skrócie PTWK, zostało powołane do życia podczas pierwszego Walnego Zebrania, jakie odbyło się 23 Maja w Częstochowie. Walne Zebranie było częścią I Polskiej Konferencji Wzrostu Kryształów (First Polish Conference on Crystal Growth; PCCG-I) organizowanej w Wyższej Szkole Pedagogiczej w Częstochowie w dniach 23-24 maja 1991 roku. PKWK-I została zorganizowana przez Keshrę Sangwala, wtedy profesora WSP w Częstochowie, z inicjatywy Anny Pajączkowskiej (w tym czasie będącej docentem w Instytucie Fizyki PAN) oraz Keshrę Sangwala.

Pierwsze Walne Zebranie zatwierdziło zarys Statutu Polskiego Towarzystwa Wzrostu Kryształów (PTWK) mającego swoją siedzibę przy Uniwersytecie Jagielońskim. Walne Zebranie zaaprobowało dwuletnią kadencję Zarządu Głównego i wybrało następujących jego członków:

Anna Pajączkowska (IF PAN, Warszawa), Prezes
Stanisław Hodorowicz (UJ, Kraków), Prezes-elekt (na okres 1993-1995)
Waldemar Giersz, Sekretarz
Keshra Sangwal, Sekretarz-Elekt (na okres 1993-1995)
Ryszard Kubiak, Skarbnik

Ponadto, następujące osoby zostały wybrane do Komisji Rewizyjnej PTWK:

Stanisław Bednarski (Instytut Energii Atomowej, Świerk), Przewodniczący
Ewa Mielniczek (WSP, Częstochowa), Członek
Ewa Talik (Uniwersytet Śląski), Członek

Jednym z najbardziej znaczących wydarzeń PCCG-I było nazwanie wykładu inauguracyjnego Wykładem Czochralskiego w celu upamiętnienia wkładu Jana Czochralskiego (profesora Politechniki Warszawskiej w latach 1929 – 1945) w dziedzinę wzrostu kryształów. W rzeczywistości, ten symboliczny gest miał na celu przypomnienie młodej generacji Polaków, że Czochralski był z pochodzenia i poczucia narodowego Polakiem, wobec nieprawdziwych danych w literaturze naukowej i skazaniu na niesławę ze strony Polskiego Rządu za tzw. kolaborację w czasie okupacji hitlerowskiej. Wykład Czochralskiego został wygłoszony przez prof. Juliana Auleytnera, czołowego autorytetu w kraju w dziedzinie charakteryzacji kryształów techniką dyfrakcji rentgenowskiej. Krótki zarys życia i naukowych dokonań prof. Czochralskiego przedstawił dr Paweł Tomaszewski (Instytut Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych, Wrocław).

Jeśli chodzi zarówno o liczbę uczestników jak i zaprezentowanych prac naukowych, PCCG-I była konferencją stosunkowo małą. Ogółem wzięło udział 29 uczestników, wygłoszono 5 wykładów (łącznie z dwoma wymienionymi powyżej) oraz 19 komunikatów.

Bezpośrednio po PCCG-I, dokumenty podpisane przez Annę Pajączkowską, Ryszarda Kubiaka, Stanisława Hodorowicza, Keshrę Sangwala i Ewę Talik, jako członków-założycieli PTWK, zostały złożone w Sądzie Wojewódzkim w Krakowie w celu oficjalnej rejestracji Towarzystwa. Na podstawie decyzji I Wydziału Sądu Wojewódzkiego w Krakowie, PTWK został zarejestrowany pod numerem Ns. Rej. ST 39/92 w dniu 08.06.1992.

W czerwcu 1992 roku w Instytucie Technologii Materiałów Elektronicznych została zorganizowana przez Annę Pajączkowską jednodniowa konferencja (PCCG-II). Na tej konferencji zaprezentowano tylko wykłady. Wykład Czochralskiego wygłosił prof. Cornellius S.F. Woensdregt (Uniwersytet w Utrechcie, Holandia).

PCCG-III została zorganizowana przez Annę Pajączkowską Instytucie Fizyki PAN w Warszawie w dniach 27-28 maja 1993. Podczas PCCG-III Walne Zebranie wybrało Prezesa-elekta, Sekretarza-elekta i Skarbnika, podczas gdy Prezes-elekt i Sekretarz-elekt z poprzednich wyborów w Częstochowie przejęli pełnienie obowiązków w Zarządzie Głównym nowej kadencji. Odbyły się ponadto wybory do Komisji Rewizyjnej.

Zarząd Główny:

Stanisław Hodorowicz (UJ, Kraków), Prezes
Marian A. Herman (IF PAN, Warszawa), Prezes-elekt (na kadencję 1993-1995)
Keshra Sangwal (Politechnika Lubelska), Sekretarz
Tadeusz Łukasiewicz (ITME, Warszawa), Sekretrz-elekt (na kadencję 1993-1995)
Janusz M. Olchowik (Politechnika Lubelska), Skarbnik

Komisja Rewizyjna:

Stanisław Bednarski (Instytut Energii Atomowej, Świerk), Przewodniczący
Ewa Mielniczek (WSP, Częstochowa), Członek
Ewa Talik (Uniwersytet Śląski), Członek

W porównaniu z PCCG-I, PCCG-III była konferencją dużo większą a językiem obowiązującym na Konferencji był angielski. Oprócz Wykładu Czochralskiego wygłoszonego przez prof. Romana Pampucha, czołowego specjalistę z dziedziny ceramiki, miało miejsce 14 wykładów na zaproszenie oraz 5 komunikatów. Ponadto, odbyła się sesja posterowa z 30 prezentowanymi pracami. Liczba wszystkich uczestników wynosiła około 90, w tym 8 z zagranicy.

Na Zebraniu Zarządu Głównego PTWK w Krakowie wiosną 1994 roku podjęto ważne decyzje. Dotyczyło to organizowania imprez naukowych przez Towarzystwo. Zadecydowano, że w przyszłości nazwę „PCCG” i odpowiedni numer będą miały tylko te cykliczne konferencje, które będą połaczone ze Walnym Zjazdem Członków PTWK. Wszystkie inne konferencje i seminaria mające miejsce w czasie kadencji Zarządu będą traktowane jako dodatkowe imprezy organizowane przez Towarzystwo.

PCCG-IV została zorganizowana w Krakowie w dniach 7-9 maja 1995 przez Stanisława Hodorowicza z Wydziału Chemii UJ. Wykład Czochralskiego wygłosił prof. Andrzej Kisiel (Uniwersytet Jagielloński). W czasie Walnego Zebrania Członków zaaprobowano kilka zmian w Statucie i strukturze Zarządu Głównego, o dalekosiężnych konsekwencjach. Pierwsza zmiana dotyczyła kadencyjności Zarządu. Wobec 3 letniego okresu Zarządu Międzynarodowej Organizacji Wzrostu Kryształów gdzie PTWK jest reprezentowana przez swojego Prezesa i cyklicznej, trzyletniej organizacji Międzynarodowej Konferencji Wzrostu Kryształów, Walne Zebranie przyjęło trzyletni okres pełnienia obowiązków przez Zarząd Główny. Druga zmiana dotyczyła działalności w ramach Towarzystwa 4 sekcji:

kryształów objętościowych,
mikrostruktur krystalicznych,
charakteryzacji kryształów i struktur krystalicznych,
kryształów ciekłych i molekularnych,

z przewodniczącymi, odpowiednio,

prof. Anną Pajączkowską,
prof. Maciejem Oszwałdowskim,
prof. Andrzejem Kisielem
i prof. Józefem Żmiją.

Trzecia zmiana dotyczyła powiększenia liczby członków Zarządu. Walne Zebranie przyjęło poprawkę w Statucie, że Zarząd Głóny powinien być reprezentowany przez: prezesa, prezesa-elekta, przewodniczących poszczególnych sekcji, sekretarza i skarbnika. Ta poprawka była uznana za niezbędną dla sprawnego funkcjonowania Towarzystwa. Walne Zebranie zaleciło, by sekretarz i skarbnik pochodzili z tej instytucji gdzie Towarzystwo ma swoją siedzibę. Wybory wyłoniły grono osób, wymienione poniżej:

Zarząd Główny:

Marian A. Herman (Instytut Technologii Próżniowej, Warszawa), Prezes
Keshra Sangwal (Politechnika Lubelska), Prezes-Elekt (na kadencję 1998-2001)
Stanisław Hodorowicz (Uniwersytet Jagielloński), Eks-Prezes
Andrzej Olech (Uniwersytet Jagielloński), Sekretarz
Barbara Borzecka-Prokop (Uniwersytet Jagielloński), Skarbnik
Anna Pajaczkowska (ITME, Warszawa), Członek
Macej Oszwaldowski (Politechnika Poznańska), Członek
Andrzej Kisiel (Uniwersytet Jagielloński), Członek
Józef Żmija (WAT, Warszawa), Członek
Tadeusz Łukasiewicz (ITME, Warszawa), Członek

Komisja Rewizyjna:

Wojciech Sadowski (Politechnika Gdańska), Przewodniczący
Ewa Talik (Uniwersytet Śląski, Katowice), Członek
Izabela Pracka (ITME, Warszawa), Członek

Podczas PCCG-IV zaprezentowano 10 wykładów na zaproszenie oraz 5 krótkich komunikatów. Sesja posterowa liczyła 30 prac. Niestety, abstrakty nie zostały wydrukowane w formie książki abstraktów. Jednakże, niektóre artykuły zostały później wydane w zeszycie ITME Materiały Elektroniczne (1996). Liczba uczestników wynosiła około 50, w tym 1 z zagranicy. W okresie 1995-1998 Sekcje Kryształów Objętościowych oraz Mikrostruktur Krystalicznych rozpoczęły swoją działalność i zorganizowały sympozja. Prof. Andrzej Kisiel uznał, że nie ma zapotrzebowania na organizowanie Sekcji Charakteryzacji.

Piąta Polska Konferencja Wzrostu Kryształów (PCCG-V) została zorganizowana w Nałęczowie w dniach 10-14 maja 1998 roku przez Keshrę Sangwala. Wykład Czochralskiego został wygłoszony przez prof. Władysława Piekarczyka (Instytut Fizyki PAN, Warszawa), czołowego specjalistę z dziedziny syntezy warstw diamentowych. Walne Zebranie odbyło się 11 maja. Jedną z najważniejszych decyzji podjętych na tym zebraniu było przeniesienie siedziby Towarzystwa z Krakowa do Warszawy, głownie z uwagi na niedogodności odczuwane przez ówczesny Zarząd. Zgodnie z propozycją Prezesa prof. M.A. Hermana Walne Zebranie powierzyło zadanie animacji Sekcji Kryształów Ciekłych i Molekularnych prof. Waldemarowi Kłosowiczowi (WAT, Warszawa). W trakcie odrębnych zebrań trzech sekcji wybrano ich przewodniczących i zastępców. W wyborach zastosowano prostą procedurę. Spośród zgłoszonych kandydatów, kandydat z największą ilością oddanych na niego głosów zostawał przewodniczącym a, drugi w kolejności jego zastępcą.

Wynik był następujący:

Kryształy Objętościowe – prof. Władysław Piekarczyk i prof. Stanisław Krukowski,
Mikrostruktury Krystaliczne – prof. Maciej Oszwałdowski i prof. Zbigniew Żytkiewicz, oraz
Kryształy Ciekłe i Molekularne – dr Stanisław Kłosowicz i dr Andrzej Olech.

Poniżej podany jest spis wybranych członków Zarządu i Komisji Rewizyjnej.

Zarząd:

Keshra Sangwal (Politechnika Lubelska), Prezes
Anna Pajączkowska (ITME, Warszawa), Prezes-Elekt (na kadencję 2001-2004)
Marian A. Herman (Instytut Technologii Próżniowej, Warszawa), Eks-Prezes
Tadeusz Łukasiewicz (ITME, Warszawa), Sekretarz
Wiesław Polak (Politechnika Lubelska), Sekretarz Techniczny
Dorota Pawlak (ITME, Warszawa), Skarbnik
Władysław Piekarczyk (Instytut Fizyki PAN, Warszawa), Członek
Maciej Oszwałdowski (Politechnika Poznańska), Członek
Stanisław Kłosowicz (WAT, Warszawa), Członek

Komisja Rewizyjna:

Wojciech Sadowski (Politechnika Gdańska), Przewodniczący
Krystyna Wokulska (Uniwersytet Śląski), Członek
Krystyna Mazur (ITME), Członek

W PCCG-V brało udział około 80 uczestników, w tym 20 z zagranicy. Na Konferencji zaprezentowano 20 wykładów na zaproszenie, w tym Wykład Czochralskiego, 15 komunikatów i 43 postery. Artykuły oparte na pracach prezentowanych na Konferencji zostały opracowane przez prof. Keshrę Sangwala i zostały opublikowane w specjalnym zeszycie czasopisma Crystal Research and Technology, Vol. 34 (5-6) 1999.

Podczas kadencji 1998-2001 sekcje kryształów objętościowych i mikrostruktur krystalicznych aktywnie uczestniczyły w organizowaniu sympozjów krajowych i konferencji międzynarodowych. Jednakże aktywność sekcji kryształów molekularnych i ciekłych była słaba. Jednym z najważniejszych osiągnięć tej kadencji było uruchomienie strony internetowej PTWK z podstawową informacją o Zarządzie Głównym, członkach towarzystwa i ich adresach, konferencjach organizowanych przez PTWK oraz innych pokrewnych imprezach. Dr Wiesław Polak podjął i wykonał żmudne zadanie uruchomienia tej strony.

Szósta Polska Konferencja Wzrostu Kryształów (PCCG-VI) została zorganizowana w ośrodku Wypoczyńkowo-rekreacyjnym Malta w Poznaniu w dniach 20-23 maja 2001 roku przez Macieja Oszwałdowskiego. Wykład im. Czochralskiego wygłosiła prof. Bożena Hilczer (Instytut Fizyki Molekularnej PAN, Poznań), światowej-sławy specjalista z dziedziny dielektryków i ferroelektryków. Walne Zebranie PTWK odbyło się 21 maja. Spośród ważniejszych uchwał Walnego żebrania dotyczyły:

decyzji istnienia Sekcji Kryształów Ciekłych i Molekularnych z powodu jej skromnej aktywności w ostatnej kadencji,
powołanie pięcioosobowej Kapituły do przyznawania nagród PTWK za wyróżniające się prace magisterskie i doktorskie.
na wniosek Przewodniczącego Sekcji Kryształów Ciekłych i Molekularnych, Dr. Waldemara Klosowicza (WAT), Walne Zebranie upoważniło Zarząd do podjęcia ostatecznej decyzji w tej sprawie po Międzynarodowej Konferencji Ciekłych Kryształów we września 2001 (Sekcja ta ostatecznie została rozwiązana 22 października 2001r na Zebraniu Zarządu).

Podczas odrębnych zebrań pozostałych sekcji wybrano ich przewodniczących i zastępców. Wyniki tych wyborów były następujące:

Kryształy Objętościowe – prof. Marek Kozielski (przewodniczący) i prof. Keshra Sangwal (wice-przewodniczący),
Mikrostruktury Krystaliczne – prof. Maciej Oszwałdowski (przewodniczący) i prof. Zbigniew Żytkiewicz (wice-przewodniczący).

Poniżej podany jest spis wybranych członków Zarządu, Komisji Rewizyjnej i Kapituły Nagród.

Zarząd:

Anna Pajączkowska (ITME, Warszawa), Prezes
Stanisław Krukowski (IBW Unipress, Warszawa), Prezes-Elekt (na kadencję 2004-2007)
Keshra Sangwal (Politechnika Lubelska), Eks-Prezes
Marek Berkowski (IF PAN, Warszawa), Sekretarz
Barbara Kaczmarek (ITME, Warszawa), Skarbnik
Marek Kozielski (Politechnika Poznańska), Członek
Maciej Oszwaldowski (Politechnika Poznańska), Członek

Komisja Rewizyjna:

Wojciech Sadowski (Politechnika Gdańska), Przewodniczący
Dobroslawa Kasprowicz (Politechnika Poznańska), Członek
Jarosław Kisielewski (ITME, Warszawa), Członek

Kapituła nagród:

Bozena Hilczer (Inst. Fizyki Molekularnej PAN, Poznań)
Maciej Oszwaldowski (Politechnika Poznańska)
Antoni Rogalski (WAT, Warszawa)
Keshra Sangwal (Politechnika Lubelska)

W PKWK-VI brało udział ponad 120 uczestników, w tym 38 z zagranicy. Ogółem na Konferencji zaprezentowano 18 wykładów na zaproszenie, w tym Wykład im. Czochralskiego wygłoszony przez prof. B. Hilczer i specjalny wykład dotyczący historii wzrostu kryształów jako dyscypliny naukowej, wygłoszony przez prof. R. Kern (Francja), 13 komunikatów i ponad 80 posterów.

Artykuły oparte na pracach przedstawionych na Konferencji zostały opublikowane w specjalnym zeszycie czasopisma Crystal Research and Technology vol. 36 (8-10) 2001, pod redakcja gościnną Keshry Sangwala.